Badanie cytologiczne jest szybkim i bezbolesnym narzędziem przesiewowym chorób szyjki macicy. Jest badaniem tanim, więc zasadne jest, by ją wykonywać raz do roku. Szczególnie u Pacjentek z grup podwyższonego ryzyka rozwoju raka szyjki macicy takich jak: stosowanie antykoncepcji hormonalnej, palenie papierosów, infekcja HPV, kiedykolwiek wcześniej nieprawidłowy wynik wymazu cytologicznego, rak szyjki macicy u krewnego I stopnia (matki lub siostry), choroba ogólnoustrojowa obniżająca odporność ciąża. Na badanie cytologiczne najlepiej zgłosić się w I fazie cyklu, po całkowitym ustaniu krwawienia miesiączkowego, ale jeżeli nie wykonywałaś tego badania powyżej 3 lat, zgłoś się bez względu na fazę cyklu. Pierwsze badanie cytologiczne w życiu należy wykonać rok do 3 lat od rozpoczęcia współżycia. Różnica między cytologią klasyczną a LBC (cytologia cienkowarstwowa) Cytologia klasyczna polega na pobraniu wymazu cytologicznego z tarczy i kanału szyjki macicy specjalną szczoteczką, a następnie rozprowadzeniu pobranych komórek na szkiełku i zabezpieczeniu utrwalaczem cytologicznym. Szczoteczka do cytologii występuje w dwóch odmianach – klasyczna w formie wachlarza oraz szczoteczka dokanałowa – jej typ dobierze Twój ginekolog na podstawie wywiadu lekarskiego, którego wcześniej udzieliłaś. Znaczenie mają – Twój wiek, budowa szyjki macicy, zabiegi chirurgiczne na szyjce oraz fakt, że jesteś w ciąży. Wady metody: możliwe nierozprowadzenie na szkiełku całego pobranego materiału lub nierównomierne go rozprowadzenie, dodatkowo opóźnienie w utrwaleniu materiału, co skutkuje wyschnięciem części materiału, który staje się niemożliwy do oceny , a także materiał może być zanieczyszczony pobranym śluzem lub krwią, co utrudnia właściwą jego ocenę. Cytologia cienkowarstwowa LBC – Liquid Based Cytology Wymaz podczas tego badania pobiera się również szczoteczką (specjalnie dobraną do warunków badania) z tarczy i kanału szyjki macicy. Różnica polega na tym, że pobrany materiał wraz ze szczoteczką wkłada się do pojemnika z podłożem płynnym i w całości przesyła do laboratorium cytologicznego. Nie ma możliwości przesuszenia materiału, utraty części materiału lub też jego zanieczyszczenia podczas obróbki, co zdecydowanie podwyższa czułość badania. Niestety jest ona droższa, ale jej dokładność praktyczne wyklucza konieczność powtórzenia badania, co skraca czas i koszty diagnostyki. Zalety cytologii płynnej znacznie lepsza jakość preparatu, nawet dwukrotnie zwiększona wykrywalność nieprawidłowych komórek szyjki macicy, możliwość wykonania dodatkowych badań molekularnych (np. HPV) z tej samej próbki w ciągu 30 dni od pobrania. Autor: dr Magdalena Grochecka

CYTOLOGIA Badanie cytologiczne jest szybkim i bezbolesnym narzędziem skriningowym szyjki macicy. Jest stosunkowo tanim badaniem więc zasadne jest kontrolowanie swojego stanu zdrowia 1x/rok, zwłaszcza u Pacjentek z grupy podwyższonego ryzyka rozwoju raka szyjki macicy (np. palących papierosy). Na badanie cytologiczne najlepiej zgłosić się w I fazie cyklu, po całkowitym ustaniu krwawienia miesiączkowego. Jaka jest różnica między cytologią konwencjonalną (pobieraną na szkiełko) a cienkowarstwową (LBC)? Cytologia klasyczna W trakcie tradycyjnej cytologii pobrany przy użyciu szczoteczki wymaz, rozprowadza się na szkiełku i natychmiast zabezpiecza przy użyciu utrwalacza cytologicznego. Używa się w tym celu różnych rodzajów szczoteczek, dobieranych indywidualnie w zależności od budowy szyjki macicy, stanu hormonalnego narządu czy po uwzględnieniu danych z wywiadu np. o przebytych zabiegach na szyjce – w badaniu niespecjalistycznym (skriningowym) zwykle przy użyciu tradycyjnej szczoteczki. Nigdy nie jest możliwe rozprowadzenie na szkiełku całego pobranego materiału czy równomierne rozprowadzenie materiału, a dodatkowo opóźnienie w utrwaleniu materiału skutkuje wyschnięciem części materiału, który staje się niemożliwy do oceny = niediagnostyczny (w opisie cytologii pojawia się pojęcie „cytoliza”). Dodatkowo materiał może być zanieczyszczony pobranym śluzem lub krwią co uniemożliwia właściwą ocenę. Cytologia cienkowarstwowa Cytologia cienkowarstwowa (LBC – Liquid Based Cytology = na podłożu płynnym) polega na pobraniu wymazu przy użyciu szczoteczki – wachlarzyka, po czym cały materiał, łącznie ze szczoteczką przenosi się do pojemnika z płynnym utrwalaczem (specjalne zestawy pobraniowe) i następnie podlega obróbce w laboratorium cytologicznym. Mamy możliwość uniknięcia wysuszenia preparatu, utraty części pobranych komórek czy nierównomiernego rozprowadzenia materiału. Tym samym zwiększa się czułość badania i niezmiernie rzadko zachodzi konieczność powtórzenia badania, co skraca czas i koszty diagnostyki. Ogromną zaletą tej metody jest możliwość wykonania dodatkowych badań (np. typowanie HPV) z tej samej próbki w ciągu 30 dni po jej pobraniu. Metoda ta daje jednak niewielkie ograniczenia, ponieważ wyklucza możliwość użycia innych niż ‘wachlarzyk’ rodzajów szczoteczek co jest istotne przy pobieraniu cytologii celowanej czy chociażby u Pacjentek z rozległą ektopią gruczołową (tzw. „nadżerką”). Jest to metoda mniej więcej dwukrotnie droższa niż cytologia konwencjonalna. Przy wyborze metody skriningu cytologicznego należy się kierować preferencjami Pacjentki lub/i doświadczeniem ginekologa prowadzącego, który pomoże w doborze odpowiedniej metody.

cytologia a wymaz z szyjki macicy różnica